Grudzień 2024 roku przyniósł kolejne niepokojące dane dotyczące kondycji polskiego przemysłu. Indeks PMI dla sektora wytwórczego spadł do 48,2 punktu, co stanowi najniższy wynik od sierpnia tego roku. To już 32. z rzędu miesiąc, w którym wskaźnik utrzymuje się poniżej neutralnego poziomu 50 punktów, wskazując na dalsze pogorszenie sytuacji w polskim przemyśle. Co więcej, grudniowy wynik jest niższy od listopadowego odczytu (48,9 pkt), co oznacza, że liczba firm deklarujących pogorszenie sytuacji znów wzrosła.
Pogłębiające się problemy sektora wytwórczego
Spadek indeksu PMI poniżej 50 punktów oznacza przewagę firm, które odczuwają pogorszenie sytuacji gospodarczej, nad tymi, które dostrzegają poprawę. Grudniowy wynik PMI zaskoczył ekonomistów, którzy średnio prognozowali wartość na poziomie 48,7 punktu. Spadek PMI sygnalizuje trudne warunki dla producentów, którzy już od marca 2022 roku zmagają się z trwałym spadkiem nowych zamówień. W grudniu liczba nowych zamówień ponownie zmalała, choć tempo tego spadku było najwolniejsze od ponad roku.
Według danych S&P Global, problemem pozostaje słaby popyt zagraniczny, co jest widoczne w najostrzejszym od trzech miesięcy spadku zamówień eksportowych. Z drugiej strony, sytuacja w popycie krajowym powoli się stabilizuje, co daje nadzieję na przyszłe ożywienie.
PMI- Negatywna dynamika produkcji
Pozytywne zaskoczenie, jakim był październikowy wzrost produkcji, okazało się krótkotrwałym incydentem. Listopadowe i grudniowe dane potwierdzają ponowny spadek poziomu produkcji, który wynika przede wszystkim z ograniczonego popytu oraz kurczących się zapasów. Jak zauważają autorzy raportu S&P Global, firmy w Polsce wciąż redukują zapasy wyprodukowanych dóbr, co może jednak zwiastować wzrost produkcji w nadchodzących miesiącach, gdy konieczne stanie się odbudowanie stanów magazynowych.
Dane dotyczące zapasów i nowych zamówień wskazują, że stosunek tych wskaźników osiągnął najwyższy poziom od trzech lat. To może sugerować, że w najbliższym czasie przemysł wytwórczy odnotuje wzrost aktywności.
Zatrudnienie jako pozytywny akcent
Jednym z niewielu pozytywnych aspektów grudniowych danych jest kontynuacja wzrostu zatrudnienia. Po długotrwałym okresie redukcji miejsc pracy, który zakończył się w drugiej połowie roku, firmy trzeci miesiąc z rzędu zwiększają liczbę etatów. Może to wskazywać na rosnący optymizm co do przyszłych perspektyw gospodarczych.
Globalny kontekst PMI
Sytuacja w polskim przemyśle wpisuje się w ogólnświatowy trend recesyjny, widoczny szczególnie w Europie. Dla porównania, grudniowy PMI dla strefy euro wyniósł jedynie 45,1 punktu. Natomiast, w takich krajach jak Niemcy czy Francja wskaźnik był jeszcze niższy (odpowiednio 42,5 i 41,9 pkt). Polska, z wartością 48,2 punktu, wypadła na tym tle relatywnie lepiej, co daje pewne podstawy do umiarkowanego optymizmu.
Hiszpania, jako jeden z nielicznych krajów w strefie euro, może pochwalić się wskaźnikiem PMI na poziomie 53,3 punktu. Wskazuje to na poprawę koniunktury w tym kraju. Kluczem do sukcesu Hiszpanii było mniejsze uzależnienie od eksportu do Chin oraz niższe koszty energii.
Prognozy na przyszłość
Jak zauważa Trevor Balchin, dyrektor ekonomiczny w S&P Global Market Intelligence, dane subindeksów sugerują, że firmy mogą zwiększyć produkcję w nadchodzących miesiącach. Stabilizacja popytu oraz konieczność odbudowy zapasów mogą przyczynić się do poprawy sytuacji w sektorze wytwórczym.
Jednak nie wszyscy eksperci są tak optymistyczni. Jakub Rybacki z Polskiego Instytutu Ekonomicznego zauważa, że bariery w postaci niedostatecznego popytu krajowego i zagranicznego wciąż są poważnym problemem. Prognozy na pierwszy kwartał 2025 roku zakładają wzrost produkcji na poziomie zaledwie 1-2 proc. po uwzględnieniu czynników sezonowych.
Podsumowanie
Grudniowe dane PMI potwierdzają, że polski sektor wytwórczy wciąż zmaga się z licznymi wyzwaniami. Chociaż spadek nowych zamówień wyhamował, a zatrudnienie wzrasta, to poziom produkcji nadal pozostaje niski. Stabilizacja popytu krajowego oraz poprawa relacji między zapasami a nowymi zamówieniami mogą zwiastować umiarkowaną poprawę w nadchodzących miesiącach. Jednak trwała poprawa kondycji przemysłu będzie zależeć od odbicia popytu zagranicznego oraz ogólnych warunków gospodarczych.